Genderneutraal, wat betekent dat eigenlijk? Hoe ga je ermee om? Wat betekent het voor ons taalgebruik? Hoe kan je genderneutraal en inclusief schrijven? Kan je je kinderen genderneutraal opvoeden?
Om een definitie te geven van de term ‘genderneutraal’ kijken we het best eerst naar het woord ‘gender’. Gender heeft betrekking op zowel gedrag als identiteit van mannen en vrouwen, die afhankelijk van hun cultuur kunnen verschillen.
Het gaat hierbij eigenlijk om zaken die algemeen aangenomen worden als mannelijk of vrouwelijk. Zo is voetbal typisch iets voor jongens en mannen en is ballet typisch iets voor meisjes en vrouwen.
Vanuit de betekenis van gender kunnen we dan de betekenis gaan bepalen van genderneutraal of genderneutraliteit.
Wat betekent genderneutraal?
Genderneutraal betekent dat er geen onderscheid meer gemaakt wordt tussen mannen en vrouwen. Iets dat typisch als mannelijk of vrouwelijk bestempeld wordt, verdwijnt hiermee.
Genderneutraliteit kan in allerlei omgangsvormen en alle facetten van de samenleving gebruikt worden, van genderneutraal taalgebruik tot de genderneutrale opvoeding van je kinderen, een genderneutrale overheid, en, uiteindelijk, een genderneutrale maatschappij.
Door gebruik te maken van een genderneutrale benadering kunnen we ervoor zorgen dat non-binaire transgender personen zich niet langer uitgesloten voelen en gelijke kansen krijgen.
Wat is een non-binair persoon?
Een non-binair persoon is iemand die zich niet thuis voelt in de binaire gendercategorieën man of vrouw.
Een non-binair persoon voelt zich dus noch man noch vrouw en voelt zich beter thuis in een niet-binaire gendercategorie.
Wat is genderneutraal taalgebruik en inclusief schrijven?
Genderneutraal taalgebruik en inclusief schrijven houdt in dat je teksten zo zijn opgesteld, dat elke lezer zich er kan in herkennen. Je bedoelt dus niet alleen vrouwen of mannen.
Door genderneutraal taalgebruik kan je de stereotiepe mannelijke of vrouwelijke rol doorbreken. Door constant mannelijke woordvormen te gebruiken, geef je eigenlijk de indruk dat vrouwen of transgender personen uitgesloten worden.
Onze Nederlandse taal kent jammer genoeg enkel de mannelijke of vrouwelijke aanspreekvorm, dus hoe los je dit op in de praktijk?
Gebruik genderneutrale voornaamwoorden zoals die, hen en hun.
Enkele voorbeelden:
- Toen ik de garagist vroeg wat er scheelt met de motor, zei hij…
- Toen ik de garagist vroeg wat er scheelt met de motor, zei die…
- Sky vindt het vervelend wanneer mensen haar aanspreken met…
- Sky vindt het vervelend wanneer mensen hen aanspreken met…
- Kim zit op zijn kamer.
- Kim zit op hun kamer.
In de praktijk kan je nog verder gaan. Het komt er eigenlijk op neer om logisch en genderinclusief te herschrijven. Je legt de nadruk niet langer op het gender.
- Beste dames en heren, welkom op…
- Beste genodigden, welkom op…
Je vervangt eigenlijk de genderspecifieke woorden door neutrale woorden. Zo vervang je ook vaders en moeders door ouders en heb je het over een partner in plaats van man/vrouw/echtgenoot/echtgenote.
Op school hebben we het over kinderen in plaats van jongens en meisjes.
In traditionele scholen is genderneutraliteit ver zoek. Daar worden mannen nog steeds gelinkt aan schroevendraaiers en vrouwen aan koken. Dit zorgt voor ongerechtvaardigde verschillen.
In een genderneutrale opvoeding wordt geen verwijzing meer gemaakt naar het biologische geslacht, en dus naar het man zijn of vrouw zijn.
Indien jonge kinderen genderneutraal taalgebruik wordt aangeleerd, en er gebruik wordt gemaakt van genderneutraal speelgoed, kunnen we tot een maatschappij komen waarin iedereen zich thuis voelt.
